Aktarma Yapalım Mı?

Havalimanları genelde yolculukların başladığı noktalardır. Dolayısıyla bir anlamda hangi havalimanını kullanacağınız yolculuğunuzun da nasıl başlayacağını belirleyecektir. Bu yazımda beni en çok etkileyen havalimanlarından biri olan Singapur Changi Havalimanı'ndan bahsedeceğim.

Singapur, Malezya'nın güneyinde yer alan, yaklaşık beş milyon nüfusa sahip bir şehir devleti. Ülkenin boyutlarını 50x27 km olarak belirtmek mümkün. Bu küçük yapısına rağmen, devletin ticari uçuşlara açık tek havalimanı olan Changi Havalimanı'nda bir yılda Atatürk Havalimanı kadar yolcuya (yaklaşık 60 milyon) ev sahipliği yapıyor. Nüfusa oranla oldukça yüksek olan bu sayının altında yatan temel neden ise transit yolcular. Changi Havalimanı'n da burayı base olarak kullanan Singapur Havayolları'nın da temel hedef kitlesi transit yolcular. Zira 5 milyonluk bir şehrin yaratabileceği talep belli.

Havalimanının transit yolculara yönelik olması, bu niteliklteki yolcuları, varış veya kalkış noktası Singapur olan yolculara nazaran daha avantajlı hale getiriyor. Nitekim ileride bahsedeceğim kimi imkanlardan yalnızca transit yolcular yararlanabiliyor.

1. Havalimanının Temel Özellikleri

Havalimanı 60 milyon yolcusunu dört ayrı terminalde ağırlıyor. Bu terminallerden 1,2 ve 3'üncü terminaller, farklı zamanlarda yapılmış olsalar da birbirlerine bağlantılı olarak yapılmış. İsterseniz yürüyerek isterseniz insansız çalışan transit sistemle terminaller arasında, pasaport kontrolüne tabi olmaksızın geçiş yapabiliyorsunuz. Örneğin izlemek istediğiniz film, 3'üncü terminalde oynuyorsa ve fakat sizin uçağınız 2'nci terminaldense bu durum size bir engel oluşturmuyor. Beş dakika içinde diğer terminale geçmeniz mümkün. 2017 yılında açılan 4'üncü terminal ise diğer terminallerden farklı bir alana inşa edildiği için bu nitelikte bir bağlantıya sahip değil. Bildiğim kadarıyla bu terminale geçmeniz için pasaport kontrolünden geçmeniz gerekiyor. Belirtmek isterim ki bu terminali kullanan havayolları sınırlı, Türk Hava Yolları 1'inci terminali, Singapur Havayolları ise 2 ve 3'üncü terminalleri kullanıyor.

Havalimanına vardıktan sonra uçaktan indiğiniz anda sizi ilk şaşırtan şey muhtemelen hava olacaktır. Her ne kadar havalimanı çok güçlü klimalarla soğutulsa da uçak körüklerinin ucu uçak yokken açık kaldığı için, uçaktan ilk indiğiniz anda soluyacağınız hava Singapur'un normal havası olacaktır. Singapur ekvator hizasında bulunan bir ülke olduğu için, çok yüksek nem oranından dolayı gece-gündüz sıcaklık farklı bulunmamakta, ayrıca sıcaklık aydan aya değişmemektedir. Haziran ayında öğlen 1'de karşılaşacağınız hava ile Ocak ayında sabah 4'te karşılacağınız hava muhtemelen aynı yani 24-28 derece arası olacaktır. Fakat siz bu sıcaklığı yine yüksek nem oranından dolayı 30 derecenin üstünde hissedeceksiniz. Singapur'da gezme niyetiniz varsa ne demek istediğimi anlayacaksınız. Fakat havalimanından çıkmayacaksanız bu durum sizi sadece uçağa binerken ve inerken ilgilendirecektir. Zira havalimanı binaları içindeki hava, klimalar nedeniyle hem çok serin hem de çok kurudur. Eğer sigara kullanıyorsanız, bunun için teraslara çıktığınız takdir de soğuk ve kuru havadan son derece nemli bir ortama geçecek olmanız siz de bir şok etkisi yaratabilir.

Havalimanında sizi şaşırtacak diğer bir şey ise muhtemelen her yerin halı kaplı olması olacaktır. Daha çok Amerika'da gördüğüm halı sevdası Singapur Changi Havalimanı'nda da göze çarpıyor. Fakat Amerika'nın aksine buradaki halılar, en azından görünüşte, oldukça temiz. Bununla beraber Singapur'da trafik tersten yani soldan aktığı için, havalimanı içindeki yürüyen bantlar da ters çalışıyor. Dolayısıyla gayrı ihtiyari sağa yönelirseniz karşıdan uçaklarına yetişmek için süratle gelen yolcularla karşılaşacaksınız. Havalimanındaki diğer bir Anglo-Sakson durum da elektrik prizleri. Singapur'da da İngiltere'de kullanılan ve oldukça büyük olan üç girişli prizler kullanılıyor. Dolayısıyla yanınızda adaptör yoksa ve havalimanından satın almak istemiyorsanız elektriksiz kalacaksınız demektir. Sadece belli yerlerde USB çıkışları sunulmuş ve telefonunuzu buralardan, yavaş da olsa, şarj etmeniz mümkün. Bu nedenle sık sık şarj aletine ihtiyaç duyan biriyseniz yanınızda bir adaptör bulunmasını tavsiye ederim.

Havalimanında uçağa erişim için otobüs kullanmaya sevmeyenlere iyi haber: Singapur'da körük sayısı oldukça fazla olduğu için (yaklaşık 150) uçağa otobüsle ulaşım çok nadir söz konusu oluyor. Havalimanındaki diğer bir rahatlık da körük kapısına kadar hiçbir güvenlik kontrolü olmaması. Yani terminale girip, check-in alanından sonra pasaport kontrolünü geçip transit alana geldiğinizde henüz güvenlik kontrolü yapılmamış oluyor. Avrupa genelinde de tek güvenlik kontrolü varken bu kontrol genelde check-in alanından sonra merkezi noktalarda oluyor. Buna benzer bir durumu sadece Belgrad Nikola Tesla Havalimanı'nda görmüştüm.

Havalimanındaki çalışanlardan İngilizce'yi bilmeyene rastlamadım fakat aksanlarını anlamak çok güç. Bu nedenle bazen iletişim kurmakta sorun yaşayabilirsiniz. Fakat pasaport, güvenlik kontrolü, danışma gibi yerlerde çalışanlarda bu anlamda bir sorun olmadığını söyleyebilirim.

Havalimanından şehre ulaşım ise metro ile sağlanıyor. Metroyu kullanmak için tek kullanımlık veya çok kullanımlık kartlar alabilirsiniz. Tek kullanımlık kartları satın alırken içine belli bir meblağ yüklüyorsunuz ve metroyu kullandıkça o düşüyor. Hemen belirteyim metronun ücretlendirme yolculuk edilen mesafeye göre değişiyor. Dolayısıyla kartınıza gidiş dönüş için yetecek kadar yüklerseniz ve fakat dönerken daha uzak bir istasyondan metroya binerseniz, dönüşünüzde turnike açılmayacaktır. Bu durumda aradaki farkı ayrıca ödemeniz gerekecektir. İnerken de kartı okutacağınız için bindikten hemen sonra metro kartınızı atmayın, yoksa muhtemelen sizden en yüksek ücreti tahsil edeceklerdir.

2. Changi'de Transit Yolcu Olmak

Başta belirttiğim üzere Singapur Changi Havalimanı'nın temel hedef kitlesi transit yolcular. Bu nedenle havalimanını transit yolcular açısından çekici kılmak için muhtelif imkanlar sağlanmış. Bunları ilki transit yolculara verilen ve 20 Singapur Doları değerinde olan çekler. Eğer şartları sağlıyorsanız siz de buna ilişkin olarak çalışan büroya başvurarak çekinizi alabilir ve bunu havalimanında harcayabilirsiniz. Bu şartlar esas itibariyle Singapur Havayolları, SilkAir(Singapur Havayollarının alt markası) veya Air New Zealand havayollarından biri ile seyahat ediyor olmanız ve gidiş-dönüş transit biletinizin bulunması. Buna ilişkin ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. Dolayısıyla tek yön aktarmalı biletiniz varsa veya seyahatiniz Singapur'a gitmeye yönelikse bu imkandan yararlanamıyorsunuz. Gidiş-dönüş biletiniz olsa bile sadece bir kereye mahsus olarak bu çeki alabiliyor fakat çeki daha sonra (geçerlilik tarihine kadar) istediğiniz bir zaman kullanabiliyorsunuz. Belirtmek isterim ki çek, yalnızca havalimanındaki restoran, duty free, lounge gibi yerlerde geçiyor, havalimanı dışında kullanmanız mümkün değil. Havalimanı içinde nasıl kullanabileceğinize ilişkin olarak burayı inceleyebilirsiniz.

Havalimanında transit yolculara sağlanan diğer bir ayrıcalık ise bedava Singapur turu. Bu imkandan yararlanmak için transit yolcu olmanız ve iki uçuşunuz arasında (tura göre değişmekle beraber) 5 buçuk ila 6 saat bulunması ve ayrıca sizin transit sürenize uygun bir tur bulunması gerekmektedir. Dolayısıyla bütün geceyi havalimanında geçirecek olmanız halinde o saatlerde bir tur bulunmadığı için bundan yararlanmanız mümkün olamayacaktır. Turları ve tur saatlerini buradan ve buradan inceleyebilirsiniz. Bu turlara katılmak için bu işle özel olarak ilgilenen bankolara tur saatinden en az bir saat önce başvurmanız gerekmekte. Bu bankoları belirten yeterince yönlendirme işareti mevcut. "Free Singapore Tour" yazılarını takip etmeniz yeterli. Yalnızca bilmeniz gereken bu bankoların pasaport kontrolü öncesinde bulunmaları, dolayısıyla uçaktan indikten sonra bir heves pasaport kontrolünden geçtiyseniz bu turlara katılmanız mümkün olmuyor.

Yalnızca transit yolcuların yararlanabileceği ve benim bildiğim imkanlar bunlar. Şimdi ise bütün yolculara yönelik olan imkanlardan bahsedeceğim.

3. Changi'de Yolcu Olmak

Havalimanı, insanların uzun vakitlerini geçireceği bir yapı olarak tasarlandığı için yolculara yönelik pek çok aktivite sunulmuş. Bunlardan ilk bahsetmek isteyeceğim sinema salonları. 2 ve 3'üncü terminallerde bulunan salonlar 24 saat açık olup herhangi bir ücret ödemeden faydalanmanız mümkün. Salonların yerlerine ve gösterim programlarına buradan ulaşabilirsiniz. Havalimanındaki diğer bir güzel imkan ise uyuma bölgesi. Apron manzarası karşısında uçağınızın kalkış saatini uyuklayarak geçirmek istiyorsanız havalimanında bulunan snooze zone tam size göre. Bu esnada elektronik aletleriniz yatkların hemen yanında bulunan USB çıkışlarından şarj edebilirisiniz. Singapur oldukça güvenli bir ülke olduğu için ben uyurken aklım telefonda ve kendi eşyalarımda kalmadı. Fakat rahat edemeyecekseniz, bu uyku bölgelerine biraz uzakta da olsa ücret karşılığında sunulan kilitli dolaplar mevcut.

Belki başta anlatmam gereken konuya ancak şimdi gelebildim: yiyecek ve içecek. Havalimanında uyuyacak yahut sinemaya gidecek kadar vaktin olması demek aynı zamanda acıkılacağı anlamına da geliyor. Changi bu açıdan oldukça zengin bir havalimanı, her türden mutfağa ilişkin bir restoran bulmanız mümkün. Fiyatları, şehre göre pahalı değil, hemen hemen aynı. Dolayısıyla aklınızda "acaba şehirde yesek daha uygun olur muydu?" gibi bir soru kalmasın. Havalimanlarındaki fahiş fiyat uygulaması ne yazık ki biraz bizim ülkemize özgü bir durum. İsterseniz uzak doğu mutfağından yiyebilir, isterseniz gerçek kaktüslerden oluşan devasa bir bahçedeki Meksika'daymışcasına bir şeyler içebilirsiniz. Yahut havalimanının muhtelif yerlerinde bulunan "Seven Eleven"lardan atıştırmalık bir şeyler alabilirsiniz.

Changi'de vakit geçirebileceğiniz diğer bir aktivite ise tematik parkları gezmek. Yukarıda sözünü ettiğim kaktüs bahçesi bunlardan biri. Bunların haricinde türlü türlü kelebeklerin yaşadığı bahçeyi de ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca ayçiçeği ve orkide bahçeleri de bulunmaktaymış. Bunun haricinde herkesin kullanımına açık bulunan elektronik oyun salonunda bilgisayar veya Play Station oyunları ile vakit geçirebilirsiniz. Ayrıca tabii ki her havalimanında bulabileceğiniz duty free mağazaları içinde de vaktinizi değerlendirebilirsiniz. Singapur'dan kart atmak yahut hediyelik eşya almak isterseniz de terminal içinden bunları yapmanız mümkün. Havalimanında süresiz olarak yararlanabileceğiniz kablosuz internet hizmeti de bulunuyor.

4. Pasaport ve Gümrük

Eğer seyahatinizin nihai hedefi Singapur ise veya transit süreniz uzun ve bu süreyi şehri gezerek değerlendirmek istediyseniz pasaport kontrolünden geçmeniz gerekecektir. Öncelikle iyi haber: Singapur Türk Pasaportu'na vize uygulamadığı için uçaktan indikten sonra doğrudan pasaport kontrolüne yönelebilirsiniz. Yalnızca uçakta dağıtılan veya sınır kontrol polis biriminden alacağınız kartı doldurmanız gerekmektedir. Bu kartta size isminiz, doğum tarihiniz, uyruğunuz, planlanan ayrılış tarihiniz, kalacağınız yerin adresi gibi klasik bilgiler vermeniz isteniyor. Eğer gece Singapur'da kalmayacaksanız kalacak adres yerine "TRANSIT" yazmanız yeterli olacaktır. Kartın arkasında kırmızı büyük harflerle, uyuşturucu ticaret yapmanın Singapur Hukukuna göre ölüm cezasını gerektiren bir suç olduğuna ilişkin bir uyarı ile karşılaşacaksınız. Bu sizi şaşırtmasın, nitekim havalimanının kimi yerlerinde de buna ilişkin uyarılar, urganla beraber gösteriliyor. Belirtmek gerekir ki vizesiz seyahat turistik amaçlarla kısa süreli kalışlar için söz konusu. Eğer Singapur'da 90 günden fazla kalmayı yahut çalışmayı düşünüyorsanız vize almanız gerekebilecektir. Pasaport kontrolüne ilişkin kötü haber ise Türk Pasaportu'na sahip kişiler için. Pasaport kontrolü için pasaportunuzu, doldurmuş olduğunuz kartınızı ve devam uçuşunuz varsa onun biniş kartını memura verdikten sonra önce parmak iziniz alınıyor, daha sonra memur damgayı basıp bu belgelerinizi başka bir memura veriyor. Ondan sonra sizi bekleme odası tarzında bir yere alıyorlar. İşte bu kenara çekme olayı çok fazla ülkenin vatandaşına yapılmıyor. Okuduğum kimi yazılarda yolcuların sorgu odasına alındığı ve seyahatlerine ilişkin daha detaylı soruların sorulduğunu gördüm. Benim başıma böyle bir şey gelmedi, yalnızca başka bir memur ayaküstü birkaç soru sordu. Eğer sorgu odasına alınmazsanız bu bekleme yaklaşık yarım saat civarı sürüyor. O sırada eşyalarınız yanınızda olacağı için internete girebilir veya farklı şeylerle uğraşabilirsiniz. Yalnızca bekleme salonundan ayrılmamanızı tavsiye ederim. Eğer sorgu odasına alınırsanız da heyecanlanmadan sorulan sorulara kafa karışıklığı yaratmayacak şekilde net cevaplar vermenizi öneririm. Netice karşınızdaki insanları sizi tanımıyorlar ve bir tehdit oluşturup oluşturmadığınızı anlamak için size sorular soruyorlar. Meşru yollarla Singapur'a girip gezmek istemeniz bir suç değil, dolayısıyla bunu söylemekten çekinmeyin. Bu fasıl da sona erdikten sonra size damgalanmış pasaportunuz, biniş kartınız ve doldurmuş olduğunu form, büyük kısmı koparıldıktan sonra iade ediliyor ve bagaj alım kısmına geçiyorsunuz. Formun sizde kalan kısmını iyi saklayın, ülkeden çıkarken pasaport kontrolünde o kısmı iade etmeniz gerekiyor. Pasaport kontrolüne ilişkin ufak bir ipucu: Singapur Havalimanı'na gelen uçaklar genelde geniş gövdeli uçaklar olduğu için bir defada 300-400 civarı yolcu uçaktan çıkıyor ve dolayısıylay bir anda pasaport kontrolüne 200 kişi birden yığılıyor. Eğer pasaport kontrolü çok yoğunsa ve sizin de acil bir işiniz yoksa, yarım saat kadar havalimanında oyalanırsanız o kuyruğun tamamen eridğini göreceksiniz.

Transit yolcuysanız bagaj almayacağınız için doğrudan gümrük kontrolüne devam edebilirsiniz. Bu noktada özel olarak uyarmak isterim, zira Singapur'un alışık olmadığımız düzeyde katı gümrük kuralları var ve sıklıkla denetim yapılıyor. Buna ilişkin en çok karşılaşabileceğiniz kural sigaraya ilişkin. Singapur'a girerken yanınızda en fazla bir paket sigara olabiliyor. Dolayısıyla alıştığımız şekilde duty free mağazasından bir karton sigara almışsanız ve bunu ülkeye sokarken yakalanırsanız hem sigaraya el konur hem de ciddi cezai yaptırımlarla karşılaşabilirsiniz. Sigara haricinde Singapur'a çakı boyutundakiler hariç olmak üzere bıçak, pala, sustalı bıçak gibi kesici delici aletler ile ateşli silah şeklinde hiçbir ürün, örneğin tabanca şeklinde bir çakmak yahut mermiden yapılmış bir kalem, sokmak yasak. Buna ilişkin bir videoyu buradan izleyebilirsiniz. Hangi madde ve ürünleri beraberinizde beraberinizde getirebileceğinizi de buradan inceleyebilirsiniz. Buradaki temel mesele yanınızdaki ürünü deklare edip etmediğiniz. Örneğin varış noktanızda çok pahalı diye Türkiye'den bir karton sigara aldınız ve el bagajınızda duruyor. Eğer gümrük kontrolünde kırmızı tarafa gidip memura sorarsanız, o size sigarayı sokamayacağınızı söyleyecek ve fakat bu bir sorun teşkil etmeyecektir. Fakat yeşil kısma girip, gümrük memuru tarafından üzerinizdeki sigara bulunursa bu durum önemli bir sorun oluşturacaktır. Ayrıca bir paket limitinin kişi bazlı olduğunu yani üç kişiyseniz ve üç ayrı paket sigaranız varsa bunların her birinin bir kişi üzerinde olması gerekmektedir. Dolayısıyla "biz üç kişiyiz, o nedenle sadece birimizde üç paket sigara var" tarzında bir savunma sizi kurtarmayabilir.

Havalimanına ilişkin anlatacaklarım şimdilik bu kadar. Umarım faydalı olur.